Andy Warhol á Íslandi

Næsta listmunauppboð Gallerís Foldar fer fram næst komandi sunnudag kl. 19. á Hótel Sögu.

Boðin verða upp rúmlega 130 verk af ýmsum toga, þar á meðal fjöldi verka gömlu meistaranna. Meðal annars má nefna verk eftir Þórarin B. Þorláksson, Jón Stefánsson, Mugg, Nínu Tryggvadóttur, Ásgrím Jónsson, Kjarval, Kristínu Jónsdóttur, Þorvald Skúlason, Gunnlaug Scheving, Gunnlaug Blöndal, Karl Kvaran, Jóhann Briem, Svavar Guðnason.
Einnig verða boðin upp verk eftir nokkra alþjóðlega stórlistamenn, þau Dieter Roth, Cindy Sherman, Richard Serra og Andy Warhol.

Dieter Roth er Íslendingum af góðu kunnur og hefur verið að styrkja stöðu sína á evrópskum og bandarískum listaverkamarkaði. Fyrir stuttu var stór yfirlitssýning á verkum hans í Listasafni Ísalands.

Richard Serra hefur einnig komið við sögu hér á landi en verk hans Áfangar voru sett upp í Viðey ekki alls fyrir löngu. Verk sem tengjast Íslandi og unnin eftir dvöl hans hér á landi hafa verið sýnd m.a. á MOMA safninu í New York. Einnig hefur Guggenheim safnið  í Bilbao á Spáni gert honum hátt undir höfði sem og MOMA sem verður með yfirlits sýningu á skúlptúrum hans í sumar.

Cindy Sherman hefur að mestu unnið með ljósmyndir af sjálfri sér þar sem hún setur sig í ýmis hlutverk. Hún er í dag einn virtasti ljósmyndari Bandaríkjanna og verk hennar hafa selst gegn mjög háu verði allt frá því MOMA safnið í NY keypt ljósmyndaseríu eftir hana á eina milljón dollara.

Andy Warhol er líklega þekkasti listamaður veraldar og verk hans meðal þeirra verðmestu á alþjóðlegum listaverkamarkaði. Verk eftir hann eða árituð af honum hafa gríðarlegt söfnunargildi og seljast fyrir himinháar fjárhæðir. Skemmst er að minnast sölu á málverki Warhol af kínverska leiðtoganum Mao sem seldist í fyrra fyrir 1,2 milljarða króna. Sýning á verkum Warhol hefur einu sinni verið sett upp á Íslandi þegar verk í eigu Richard Weisman voru sýnd í Galleríi Fold 2003. Nú í fyrsta skipti er verk eftir hann boðið upp hér á landi en það er offset þrykk áritað af Andy Warhol.

Þetta er í fyrsta sinn sem verk eftir Warhol, Serra eða Sherman eru seld á Íslandi.

Kynjamunur á listaverkamarkaði

Samkvæmt frétt í Morgunblaðinu í dag (28.3.2007) er verulegur kynjamunur á listaverkaeign breska Tate safnsins. Einungis 7% af safnaeigninni er eftir konur sem þó eru 12% af listamönnum sem safnið a verk eftir. Tate safnið hefur nú sett sér það markmið að minnka þennan mun.

Engin rannsókn hefur verið gerð hér á landi hvernig skiptingin er á milli kynjanna á listasöfnunum né heldur hvort kaupendur listaverka almennt séu frekar að leita eftir verkum kvenna eða karla.

Óformleg könnun sem skrifari gerði á listaverkamarkaðinum leiddi í ljós að nokkur munur er á kynjunum. Könnunin náði yfir sölu verka í galleríum á árinu 2006. Verk sem voru seld á uppboðum voru ekki tekin með í þessari könnun. Niðurstöður könnunarinnar voru þær að um það bil 55% listamanna sem seldu listaverk á árinu 2006 voru konur og þær áttu 51% af andvirði seldra verka á tímabilinu. Þessi skipting er sem sagt nokkuð jöfn hér á landi. En ef fjöldi verka sem eru á bak við þessar tölur eru skoðaðar þá kemur í ljós mikið ójafnvægi. Konur gerðu 81% af þeim verkum sem seld voru á tímabilinu á meðan karlar gerðu einungis 19%. Meðalverð verka karlkyns listamanna var um það bil kr. 97.000,- á meðan meðalverð kvenkyns listamanna var tæplega kr. 24.000,-.

Þessi óformlega könnun á listaverkamarkaðinum bendir til þess að mikill munur er á stöðu kvenna og karla og að launamunur kynjanna gæti verið verulegur. Þessar niðurstöður gætu líka bent til þess að karlar vinni frekar að fáum og stórum listaverkum á meðan konur leiti frekar í að vinna smærri en fleiri verk.

 

Nær Rothko metinu aftur?

Í nóvember 2005 seldist verkið "Homage to Matisse" eftir Mark Rothko á 22.416.000 dollara og varð þar með dýrast verk eftirstríðsmálaranna. Þetta met var síðan slegið þegar verkið Untitled XXV eftir Willem de Kooning var selt á 27.100.000 dollara ári seinna. Nú er búist við því að Mark Rothko nái þessu meti aftur þegar verkið White Center verður boðið upp í New York.

Síðustu ár hefur þróunin verið sú að verð listaverka hafa stigið í nýjar hæðir. Þessi þróun er ekki eingöngu bundin við Bandaríkin þó sá markaður sé hvað sterkastur. Verð hafa einnig hækkað mikið í Bretlandi og Þýskalandi þar sem stærstu uppboðsmarkaðir Evrópu eru. Þessar verðhækkanir hafa einnig teygt anga sína til íslenskra listaverka eins og sjá má á nýlegum sölum verka eftir Kjarval í Kaupmannahöfn og Ásgríms Jónssonar í Reykjavík.

Mark Rothko var einn af fremstu málurum Bandaríkjanna eftir stríð. Hann fluttist þangað 10 ára gamall 1913 og fór síðan í nám við Yale háskólann. Eftir tveggja ára nám við Yale fluttist hann til New York þar sem hann kom sér upp vinnustofu við 53. stræti. Vinnuferill Mark Rothko nær yfir fimm áratugi og verk hans þykja formföst hvað varðar lit, dýpt og jafnvægi. Um verkin sín sagði hann sjálfur; "að það skipti ekki máli hvað hann málaði svo lengi sem það sé vel málað. Það er ekki til gott málverk sem fjallar ekki um neitt."

Rothko-málverk selst fyrir milljarða

Þjóðargersemar á flandri

Í elsta galleríi Danmerkur, Gl Strand, stendur nú yfir sýningin Lavaland – Hraun. Þar er teflt saman landslagsmálverkum meistara Kjarvals og verkum Ólafs Elíassonar. Á sýningunni eru um það bil 30 af helstu meistaraverkum Kjarvals og þar á meðal er „Fjallamjólkin“. Eins og í verkum Kjarvals er íslensk náttúra í öndvegi í verkum Ólafs. Hann sýnir einkum stórar ljósmyndaseríur og skúlptúra sem kallast á við hraunið í verkum Kjarvals.  Ólafur Elíasson hefur á síðustu árum náð að hasla sér völl á alþjóðlegum listamarkaði og staðið að ótrúlegum listviðburðum í sýningarsölum eins og Tate Modern í London, þar sem hann setti upp verkið „The Weather Project“ í Túrbínusalnum. Hann hefur verið settur á stall með mönnum eins og Damien Hirts og jafnvel Picasso. Afar gaman er að skoða verk þessara tveggja listamanna saman og sjá nálgun þeirra að náttúru Íslands. Gl Strand galleríið er í húsi sem byggt var 1750 að Gammel Strand 48 í Kaupmannahöfn en galleríið sjálft var stofnað 1825. Sýningarrýmið er á tveimur hæðum og nauðsynlegt að fara upp þrönga stiga til að skoða listaverkin og því gæti verið erfitt að koma þeim út ef eitthvað færi úrskeiðis. Það er varla hægt að ímynda sér tapið fyrir Íslendinga ef eldur kæmi upp í galleríinu. Það er rétt að taka það fram að starfsmenn  Listasafns Íslands tóku húsnæðið út og töldu það uppfylla öll öryggisskilyrði. Beint samband er frá galleríinu til slökkviliðsins og fullkomið öryggiskerfi á staðnum. Stóra spurningin er auðvitað hvort eigi yfir höfuð að lána helstu myndlistargersemar þjóðarinnar úr landi. Þótt allrar varkárni sé gætt, getur ávallt eitthvað komið fyrir. Þarna er stór hluti af albestu og þekktustu verkum Jóhannesar S. Kjarval fluttur yfir hafið og ef verkin glatast eða eyðileggjast yrði um algjörlega óbætanlegt tjón að ræða. Það er líka spurning af hverju svo mörg af albestu verkum Kjarvals eru sett í sömu körfu en þarna eru verk á borð við „Skógarhöllina“ og „Reginsund“ fyrir utan áðurnenda „Fjallamjólk“. En um leið og við förum að gera ríkari kröfur á varðveislu þessara verka annars staðar verðum við líka að gera sömu kröfur til íslensku safnanna. Staðreyndin er sú að svo illa er búið um listaverk hér heima að þau geta auðveldlega brunnið eða orðið fyrir vatnstjóni – eins og dæmin sanna.

 

Flutningur á þessum þjóðargersemum er áhættusamur en flogið var með öll verkin til Kölnar í Þýskalandi og þaðan ekið með þau í flutningabíl til Kaupmannahafnar. Að vísu fylgdi starfsmaður safnsins verkunum.  Kannski ætti að senda slíka sýningu í tvennu lagi til að lágmarka áhættuna á tjóni. Einnig má velta fyrir sér hvort það eigi yfirhöfuð að senda slík verk úr landi. Er þessi hugmynd ekki dálítið galin? Þótt verkin séu eflaust vel vátryggð, þá eru þau algjörlega óbætanleg. Hefði ekki mátt velja verk sem eru ekki eins gífurlega mikilvæg? Erlendis vakna oft upp spurningar hvort lána eigi verk milli safna. Sé það gert er oftast um ríkislistasöfn að ræða en ekki litla sýningarsali þótt virtir séu. Lykilverk eru afarsjaldan lánuð. Við megum

ekki leyfa okkur það að hlaupa til og lána slík verk einungis vegna þess að frægir listamenn óska eftir því.

Eins og áður hefur verið sagt er sýningin sem slík mjög áhugaverð og ljóst að langur tími getur liðið þar til tækifæri gefst til að sjá þessi verk. Ég hvet alla þá sem leið eiga um Kaupmannahöfn að fara að sjá sýninguna og tel reyndar að það sé fullkomlega þess virði að gera sér ferð til Danmerkur til þess.

Hækkun á Íslensku listaverkavísitölunni

Yfirlit 2006

Íslenska listaverkavísitalan hækkaði um 18% á árinu 2006 sem er töluvert minni hækkun en var á milli áranna 2004 til 2005 þegar visitalan hækkaði um 124%. Verðmæti seldra verka árið 2006 er kr. 105.533.627,- á verðlagi ársins 2005 sem er aukning upp á 21% frá fyrra ári.

Á tímabilinu 1985 til 2006 er heildarverðmæti sleginna verka á uppboðum kr. 1.478.406.779 á verðlagi ársins 2005 og heildarfjöldi verka rétt tæplega tólf þúsund.

Horfur 2007

Fyrsta uppboð ársins 2007 bendir til mikillar hækkunnar en þar voru slegin verk fyrir rúmar 53 milljónir króna og meðalverð verka var kr. 361.171,- sem er 109% hækkun frá meðalverði ársins 2006 og hærra en á nokkru öðru uppboði á Íslandi. Verk eftir Ásgrím Jónsson unnið með vatnslitum var selt á 8,9 milljónir sem er hæsta verð sem fengist hefur á uppboði fyrir verk unnið á pappír. Svipaðar hækkanir er að finna á uppboðum erlendis og skemmst að minnast sölu á verkinu „Hvítasunnudagr“ eftir Jóhannes S. Kjarval sem seldist á rúmar 15 milljónir á uppboði hjá Bruun Rasmussen.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Yfirlit 2006

Verk eftir Svavar og Ólaf seljast í Danmörku

Í dag lauk uppboði á tveimur íslenskum verkum hjá Bruun Rasmussen í Kaupmannahöfn. Annars vegar lítilli teikningu eftir Ólaf Elíasson og hins vegar á verki eftir Svavar Guðnason.

Verk Ólafs er lítið þrykk gert í 90 eintökum og var metið á Dkr. 3.000 en seldist fyrir Dkr. 1.750 eða um það bil 26 þúsund íslenskar krónur með uppboðsgjöldum.

Verk Svavars sem einnig er gert á pappír seldist aftur á móti fyrir Dkr. 5.500 þrátt fyrir að vera metið á Dkr. 6.000 til 8.000 sem gera um það bil 80 þúsund íslenskar. Þetta verð er á svipuðum nótum og fengist hefur fyrir verk Svavars á síðustu uppboðum hjá Galleríi Fold og Bruun Rasmussen. Verk Svavars er gert með vaxlitum á pappír og er 21x34 cm að stærð.

Metverð fékkst fyrir Ásgrím Jónsson

Verk eftir Ásgrím Jónsson seldist á rúmlega 10 milljónir króna á uppboði hjá Galleríi Fold í kvöld. Verkið sem er málað 1911 og sýnir Rangárvelli og Þríhyrning er vatnslitamynd, 37x59 cm að stærð og var í afar góðu ásigkomulagi. Skemmst er að minnast þess að verk eftir Ásgrím seldist fyrir rúmar 6 milljónir á uppboði Gallerís Foldar fyrir rætt tæpu ári síðan og því ljóst núna að ekki var um einstakt tilfelli að ræða. Það er skemmtileg tilviljun að í dag, 4. mars, er fæðingardagur Ásgríms Jónssonar en hann fæddist 1876.

Fleiri verk seldust á háu verði á uppboðinu og má þar á meðal nefna verk eftir Þorvald Skúlason sem var slegið á 6,5 milljónir króna, tvö verk eftir Gunnlaug Blöndal voru annars vegar slegin á 3,5 milljónir og hins vegar á 4,5 milljónir. Að lokum má nefna að verk eftir Einar Jónsson frá Fossi var slegið á 900.000 en svo hátt verð hefur aldrei áður fengist fyrir verk Einars.

Uppboðið var haldið í Súlnasal Hótel Sögu þar sem vel á fjórða hundrað gesta sátu við öll borð og alla ganga en líklega er þetta best sótta uppboð sem haldið hefur verið um áratuga skeið.

ET tók það - alveg satt

Málverkinu "Russian Schoolroom" eftir Norman Rockwell var stolið 1973 í St. Louis í Bandaríkjunum. Verkið er fígúratívt málverk af drengjum í rússneskri skólastofu og er nokkuð áhrifamikið og sérstakt fyrir listamanninn.

Verkinu var stolið úr Circle Art galleríinu að nóttu til og brutu þjófarnir glugga til að komast að því, þeir tóku ekkert annað. Verkið kom síðan aftur fram 1988 þar sem það átti að fara á uppboð. Það var síðan árið 1989 sem verkið var selt í New York til Steven Spielberg (ekki 1999 eins og mbl.is segir frá) og salan var á þeim tíma tilkynnt til FBI Art Crime Team. Meðal þeirra sem tilkynntu að verkið væri til sölu var Mary Ellen Shortland sem var galleríisti í Circle Art galleríinu.

Af einhverjum ástæðum fann FBI aldrei upphaflegu lögregluskýrslunar og engin gögn um að verkinu hefði nokkurn tíman verið stolið. Það var síðan árið 2004 sem FBI endurvakti rannsóknina á þjófnaðinum og komst að því að Spielberg hafi að öllum líkindum keypt verkið fyrir 200.000 dollara. Óvíst er hvort leikstjórinn hafi á þeim tíma haft vitneskjum um að verkið væri þýfi og mun geyma það hjá sér þar til samið hefur verið um málslok.

Ætli afsökun Spielbergs verði ekki að ET hafi tekið verkið í gáleysi.

Stolið málverk finnst hjá Steven Spielberg

Spennandi uppboð framundan

Mikil læti voru á uppboði í Danmörku fyrr í vikunni þegar málverkið "Hvítasunnudagur" eftir Kjarval var boðið upp. Nú verður gaman að sjá hvort hið sama verði upp á teningum á sunnudag á uppboði Gallerís Foldar sem fram fer á Hótel Sögu kl. 19.

Mjög mörg góð listaverk verða boðin upp og má þar m.a. nefna verk eftir Þorvald Skúlason "Telpur í boltaleik" sem er líklega eitt besta verk hans frá þessu tíma. Þorvaldur sýnir í verkinu ákveðna hreyfingu sem kemur oft fram í verkum hans síðar á ferlinum. Þessa sömu hreyfingu má sjá í abstrakt verkum listamannsins eins og "Stormi" frá 1971. Ljóst er að barist verður um þetta verk á uppboðinu og jafnvel met slegin.

Fleiri góð verk verða boðin upp. Eitt lítið og fallegt verk eftir Louisu Matthíasdóttur af húsum í Reykjavík en verk eftir hana koma ekki oft inn á uppboð og reyndar ekki oft í sölu heldur. Stórt olíumálverk eftir Gunnlaug Blöndal af Reykjavíkurhöfn 1943 verður einnig boðið upp en það verk hefur verið í einkaeigu í Bandaríkjunum í áratugi og því ekki verið sýnt hér á landi. Þá verður lítil mynd eftir Mugg boðin upp en á síðasta uppboði seldist svipað verk á kr. 1.500.000,- auk gjalda en verðmatið var einungis kr. 600.000,-

Verkin eru öll til sýnis í Galleríi Fold um helgina en einnig er hægt að skoða uppboðsskrána á www.myndlist.is.

 

Haukur Dór sýnir í Galleríi Fold

Haukur Dór sýnir í Galleríi Fold Laugardaginn 24. febrúar kl. 15.00 opnar Haukur Dór málverkasýningu í Baksal Gallerís Foldar við Rauðarárstíg. Sýningin stendur til 11. mars. Haukur Dór (fæddur 1940) hélt sína fyrstu sýningu á Mokka 1962 eftir fjögurra ára nám á kvöldnámskeiðum í Myndlistaskólanum í Reykjavík. Sama ár hélt hann utan til frekara náms í myndlist, fyrst til Edinborgar og síðan til Kaupmannahafnar.   Að námi loknu setti hann upp vinnustofu og vann jöfnum höndum sem málari og keramiker.   Haukur stundaði síðan tveggja ára framhaldsnám í Bandaríkjunum og flutti að því búnu til Danmerkur. Eftir margra ára búsetu þar og árs dvöl á Spáni, sneri hann til Íslands og hefur verið búsettur hér síðan. Nú hefur Haukur alfarið snúið sér að málverkinu.   Á fjörtíu ára ferli hefur Haukur Dór sýnt reglulega á Íslandi og erlendis.   Mörg verka hans eru í opinberri eigu og á einkasöfnum.